O papel do professor diante do bullying na sala de aula nas escolas moçambicanas

Indima Kathisha Phambi Kokuhlukunyezwa Eklasini Ezikoleni Zasemozambica

Autores

  • João Francisco de Carvalho Choé Universidade Púnguè - Moçambique
  • Osvaldo Francisco de Carvalho Choé Universidade Pedagógica de Maputo - Moçambique

Palavras-chave:

Professor, Bullying, Sala de Aula, Escolas

Resumo

Este artigo tem como tema o papel do professor diante do bullying na sala de aula nas escolas moçambicanas: estudo de caso da Escola Primária completa Eduardo mondlane-cidade de chimoio. Por isso, o objectivo deste estudo consiste em analisar o papel do professor frente ao bullying, ou seja, analisar a importância do professor no combate e na prevenção ao bullying no cotidiano escolar na Escola Primária Completa Eduardo Mondlane, localizada na cidade de Chimoio, em Moçambique. Metodologicamente, adotou-se uma abordagem qualitativa associada à revisão bibliográfica e as técnicas de entrevista e a observação direta na sala de aula. A entrevista foi aplicada a 05 professoras. A análise das entrevistas realizadas baseou-se na análise de conteúdo, que foi sistematizada. Os resultados obtidos mostraram que para prevenir a ocorrência de bullying na sala de aula, não é necessariamente fundamental que o professor conheça o contexto de bullying e suas consequências, pois o bullying nada mais é do que o desrespeito ao próximo, mas também o professor tem um importante papel na prevenção e combate ao bullying, suas atitudes podem fazer com que o aluno reflita de maneira satisfatória sobre o problema.

***

 Indikimba yalesi sihloko indima kathisha lapho ebhekene nokuhlukunyezwa ekilasini ezikoleni zaseMozambique: isifundo sesifundo sase-Eduardo Mondlane Primary School edolobheni laseChimoio. Ngakho-ke, inhloso yalolu cwaningo ukuhlaziya indima kathisha lapho ebhekene nobuxhwanguxhwangu, okungukuthi, ukuhlaziya ukubaluleka kukathisha ekulweni nasekuvimbeleni ubuxhwanguxhwangu empilweni yansuku zonke yesikole e-Escola Primaria Complete Eduardo Mondlane, etholakala esifundeni. Idolobha laseChimoio, eMozambique. Ngokwendlela yokwenza, kwamukelwa indlela yekhwalithethivu, ehlotshaniswa nokubuyekezwa kwe-bibliographic kanye namasu okuxoxisana kanye nokubhekwa okuqondile ekilasini. Inhlolokhono ifakwe kothisha abangu-05. Ukuhlaziywa kwezingxoxiswano ezenziwe kwakusekelwe ekuhlaziyeni okuqukethwe, okwahlelwa ngendlela ehlelekile. Imiphumela etholakele ibonise ukuthi ukuze kugwenywe ukwenzeka kokuhlukunyezwa ekilasini, akudingekile ngempela ukuthi uthisha azi umongo wokuhlukumeza kanye nemiphumela yako, njengoba ubuxhwanguxhwangu buyinto nje yokungahloniphi abanye, kodwa futhi uthisha kufanele enze okuthile okubalulekile. indima ekuvimbeleni nasekulweni nokuxhashazwa, izimo zengqondo zabo zingenza umfundi acabangisise ngendlela egculisayo ngenkinga.

Biografia do Autor

João Francisco de Carvalho Choé, Universidade Púnguè - Moçambique

Doutorando em Psicologia Educacional pela Universidade Pedagógica de Maputo, Mestre em Educação/Psicologia Educacional pela Universidade Licungo, Licenciado em Psicologia Escolar pela Universidade Licungo, Docente da Universidade Púnguè -Moçambique

Osvaldo Francisco de Carvalho Choé, Universidade Pedagógica de Maputo - Moçambique

Doutorando em  Energia e Meio Ambiente pela Universidade Pedagógica de Maputo, Mestre em Educação/Formação de Formadores pela Universidade Licungo - Beira, Licenciado em Artilharia terrestre pela Academia Militar Samora Marchal Machel, Major das Forças Armadas de Moçambique.

Referências

ABOLINSH, Alexander. Diga não ao bullying. In Construir Notícias. São Paulo V. 07, n. 40, p. 1, maio/jun. Recife, 2008.

ABRAMOVAY, Miriam; RUA, Maria das Graças. Violências nas escolas. Brasília: UNESCO, 2002.

BRAGA, Lélio. Bullying: o que você precisa saber, Rio de Janeiro: Impetus, 2009.

CARPENTER, Deborah; FERGUSON, Christopher J. Cuidado! Proteja seus filhos dos bullies. São Paulo: Butterfly, 2011.

CHALITA, Gabriel. Bullying, o crime do desamor. Construir Notícias. São Paulo, V. 07, n. 40, p. 8-9, maio/jun. Recife, 2008.

CHALITA, Gabriel. Pedagogia da amizade – bullying: o sofrimento das vítimas e dos agressores. 5. ed. São Paulo: Gente, 2008.

CLEMENTE, Antônio. Violência disfarçada. Construir Notícias. Maputo V. 07, n. 40, p. 19-24, maio/jun. Recife, 2008.

FANTE, Cléo. Fenômeno bullying: como prevenir a violência nas escolas e educar para a paz. São Paulo: Verus, 2005.

FERNANDES, Grazielli; YUNES, Maria Angela Mattar; TASCHETTO, Leonidas Roberto. Bullying no ambiente escolar: o papel do professor e da escola como promotores de resiliência- Revista sociais & humanas - Rio Grande do Sul. vol. 30 / nº 3 - 2017

LOPES ,Neto. Bullying: comportamento agressivo entre estudantes. J Pediatr Rio de Janeiro 2005;81(5 Supl):S164- S172.

MELO, Josevaldo, Araújo de. Bullying na escola: como identificá-lo, como previni-lo, como combatê-lo; Recife: EDUPE, 2010. 128p.

MEOTTI. Juliane Prestes; PERÍCOLI, Marcelo. A postura do professor diante do bullying em sala de aula. Revista Panorâmica On-Line. Barra do Garças – MT, vol. 15, p. 66 - 84, dez. 2013.

MOTA, Myriam Becho. Ensino de história e cultura afro-brasileira: uma análise do caderno do professor de história do ensino médio público paulista. 106f. Mestrado em Educação pela Universidade Estadual Paulista. Marília, 2014.

NETO, A.L. Diga não ao bullying. 5 ed. Rio de Janeiro, ABRAPIA, 2004.

OLIVEIRA, Willer, Carlos, de. O papel do Professor diante do Bullying na sala de aula. EDUCERE - Revista da Educação, Umuarama, v. 18, n. 2, p. 297- 317, jul./dez. 2018.

PAVAN, Luciana. O papel do professor diante do bullying em sala de aula. Bauru: Universidade Estadual Paulista, 2007.

SANTOS, L. O papel do professor diante do bullying na sala de aula. UNESP. Trabalho de Conclusão de Curso (Licenciatura Plena em Pedagogia), Universidade Estadual Paulista, Faculdade de Ciências – Campus de Bauru –São Paulo, 2007.

SILVA, Ana Beatriz Barbosa. Mentes perigosas na escola: bullying. Rio de Janeiro: Fontanar, 2010.

SILVA, Geane, de Jesus. Bullying: quando a escola não é um paraíso,2006. Disponível em: . Acesso em: 12 set. 2012.

SILVEIRA, Denise, Tolfo; CÓRDOVA, Fernanda Peixoto. Pesquisa Científica. Porto Alegre: Editora da UFRGS, 2009.

ZEQUINÃO, Marcela Almeida; PEREIRA, Beatriz; CARDOSO, Fernando Luiz. Bullying escolar: um fenômeno multifacetado. Educação e Pesquisas. São Paulo, v. 42, n. 1, p. 181-198, jan./mar. 2014.

Downloads

Publicado

29-05-2023

Como Citar

Choé, J. F. de C., & Choé, O. F. de C. (2023). O papel do professor diante do bullying na sala de aula nas escolas moçambicanas: Indima Kathisha Phambi Kokuhlukunyezwa Eklasini Ezikoleni Zasemozambica. NJINGA E SEPÉ: Revista Internacional De Culturas, Línguas Africanas E Brasileiras, 3(Especial I), 122–147. Recuperado de https://revistas.unilab.edu.br/index.php/njingaesape/article/view/1192