Universidade da Integração Internacional da Lusofonia Afro-Brasileira - UNILAB: uma universidade decolonial e afrocentrada

Universidadi di Integrason Internasional di Lusofonia Afro-Brasileira-UNILAB: um universidadi decolonial i afrocentrada

Autores/as

  • Leonel Vicente Mendes Universidade Federal da Bahia (UFBA), Brasil
  • Felisberto Júnior Pedro Bacurim Universidade da Integração Internacional da Lusofonia Afro-brasileira-UNILAB Campus dos Malês
  • Deuinalom Fernando Cabanco Universidade Federal da Bahia (UFBA), Brasil

Palabras clave:

Unilab, Palop, Decolonial, Afrocentrada

Resumen

O presente artigo tem como objetivo analisar os debates decoloniais e afrocentrados promovidos pela Universidade da Integração Internacional da Lusofonia Afro-Brasileira (UNILAB), fundada em 2010; perspectivada, assim como outras instituições universitárias, para a produção e disseminação do conhecimento, porém, tendo a África e outros lugares e povos historicamente subjugados, suas diásporas antirracista e anticolonial no epicentro do debate acadêmico. A UNILAB, além de apresentar uma proposta diferenciada e ousada com vista a superação da colonialidade do saber, do poder e de ser[1], também se destaca em alguns elementos fundamentais que são as bases da sua construção entre as quais: a democratização do acesso ao saber popular, a internacionalização e a integração intercontinental, considerando heranças históricas em comum entre o Brasil e os países africanos da língua oficial portuguesa (PALOP’s) e o Timor Leste na Ásia.  Para a realização deste trabalho elegeu-se a análise documental e a pesquisa bibliográfica como principais procedimentos metodológicos para produção de dados.

***

Rusumu és tarbadju fasi avaliason di discutisons kuna djubi djitu di liberta i fassi nobu manera di pruduzi cunhicimentu ku kana parci k d eropa, i discuti manera di no bata da balur tudu kil ku di nos k manga di bias Universidadi di Integrason Internacional di Lusofonia Afro-Brasileira (UNILAB) ta papia del i nsina si djintis. És universidade fassidu na anu 2010, ku manera di fassi cunhicimentu kuna tissi i da balur manera di vivi na África i di púbis di utru lado di mundu ku sploradus pa colons. UNILAB fora di kuma ina mostra utru manera di pensa, cunhicimentu kuka parci ku di colons i busca caba ku kusas ku cata balura no cunhicimento, no puder i ku no manera di sedu, tambi i misti fassi pa púbis sploradu cunsi cunhicimentu, ita tarbadja ku terras di utrus continenti i ita busca uni Brasil k terras di África kuta papia purtuguis ku Timor Leste ku sta na Ásia. Pa fassi és tarbadju no cudji djubi ducumentus i busca cunsi tarbadjus di utrus djintis ku papia di problema.

***

This article aims to analyze the decolonial and Afro-centered debates promoted by the University of International Integration of Afro-Brazilian Lusophony (UNILAB) built in 2010, epistemologically directed for the production and dissemination of knowledge with envolving Africa, other places and historically subjugated people, their anti-racist and anti-colonial diasporas at the epicenter of the academic debate. UNILAB, in addition to presenting a differentiated and daring proposal with a view to overcoming the coloniality of knowledge, power and being, also stands out in some fundamental elements that are the bases of its construction, among which: the democratization of access to popular knowledge, internationalization and intercontinental integration considering common historical inheritances between Brazil and the African countries those have Portuguese as a official language PALOPs and Timor East in Asia. The accomplishment of this work was chosen documental analysis and bibliography research as the main method for data production.

Biografía del autor/a

Leonel Vicente Mendes, Universidade Federal da Bahia (UFBA), Brasil

Mestrando em Educação pela Universidade Federal da Bahia (UFBA). Licenciado em pedagogia. Pós-graduado em Gestão Pública. Bacharel em Humanidades Interdisciplinar, pela Universidade da Integração Internacional da Lusofonia Afro-brasileira- UNILAB Campus dos Malês. Possui graduação em Inglês pela Escola Normal Superior Tchico Té ENSTT Guiné-Bissau. É pesquisador e escritor guineense, autor do livro (Des)caminhos do sistema de ensino guineense: Avanços, recuos e perspectivas publicado pela editora CRV (2019).

Felisberto Júnior Pedro Bacurim , Universidade da Integração Internacional da Lusofonia Afro-brasileira-UNILAB Campus dos Malês

Bacharelado em Ciências humanas. Licenciando em Ciências Sociais pela Universidade da Integração Internacional da Lusofonia Afro-brasileira-UNILAB Campus dos Malês.

Deuinalom Fernando Cabanco, Universidade Federal da Bahia (UFBA), Brasil

Mestre e doutorando em relações internacionais pela Universidade Federal da Bahia (UFBA). Bacharel em Humanidades Interdisciplinar, pela Universidade da Integração Internacional da Lusofonia Afro-brasileira- UNILAB Campus dos Malês.

Citas

ASANTE, Molefi Kete. Afroncentricidade: Notas sobre uma posição disciplinar. In: NASCIMENTO, Elisa Larkin (Org). Afrocentricidade uma abordagem epistemológica inovadora. São Paulo: Selo Negro, 2009.

BRITO, Larisse Miranda de. Universidade no Brasil, colonialidade do saber e decolonização: Outras perspectivas para a educação nacional? Revista humanidades e inovação v.6, n. 2, p. 58-68, 2019.

CAMBANCO, Deuinalom Fernando. Cooperação Sul-Sul e suas Contradições: um estudo crítico sobre os acordos de cooperação no setor de pescas entre a República Popular da China e a República da Guiné-Bissau. 150 f. Dissertação (Mestrado em Relações Internacionais) – IHAC-UFBA, Salvador, 2019.

DA SILVA, Antonio Gislailson Delfino. Trajetórias de Estudantes Guineenses no Brasil: do Processo de Integração ao Regresso/Retorno. 112 f. UNILAB/Instituto de Humanidades e Letras Bacharelado em Humanidades. Redenção-Ceára. 2016.

UNILAB. Diretrizes Gerais Da UNILAB. Julho de 2010.

FREIRE, PAULO. Pedagogia do oprimido. Rio de Janeiro/São Paulo; Paz e Terra, 2018.

GOMES, Nilma Lino; VIEIRA, Sofia Lerche. Construindo uma ponte Brasil- África: a Universidade da Integração Internacional da Lusofonia Luso-Afrobrasileira (UNILAB). Revista Lusófona de Educação, Cidade, vol.24, p.81-95, 2013.

MOROSINI. Marilia Costa e CORTE. Marilene Gabriel Dalla. Teses e realidades no contexto da internacionalização da educação superior no Brasil. Revista Educação em Questão, Natal, v. 56, n. 47, p. 97-120, jan./mar. 2018.

MOTA NETO, João Colares da. Educação popular e pensamento decolonial latino-americano em Paulo Freire e Orlando Fals Borda. 2015. 368 f. Tese (Doutorado) - Universidade Federal do Pará, Instituto de Ciências da Educação, Belém, 2015.

MUNANGA, Kabengele. Relações África-Brasil: o que seria? Revista do PPGCS-UFRB-Novos Olhares Sociais. Vol.1-n.1. p. 6-25, 2018.

QUIJANO, Anibal. Colonialidade do poder, eurocentrismo e América Latina. In: QUIJANO, Anibal.(org.) A colonialidade do saber: eurocentrismo e ciências sociais, perspectivas latino-americanas. Buenos Aires: CLACSO, 2005. p. 117-142.

SANTOS, Boaventura de Sousa. A construção multicultural da igualdade e da diferença. Oficina do CES, Coimbra, 1999. Disponível em: https://ces.uc.pt/publicacoes/oficina/ficheiros/135.pdf Acesso: 15. Abr. 2021.

SANTOS, Boaventura de Sousa. Para além do pensamento abissal: das linhas globais a uma ecologia de saberes. Coimbra: Novos estudos, novembro 2007.

SILVA, Julinho Braz da. A Cooperação Sul-Sul como Instrumento para o

Desenvolvimento: perspectivas para a República da Guiné-Bissau. 2011. 159 f.

Dissertação (Mestrado em Direito) – Centro de Ciências Jurídicas, Universidade Federal

de Santa Catarina, Florianópolis.

SOMET, Yoporeka. A África e a filosofia. (Tradução). Revista Sísifo. Feira de Santana v. 1, nº 4. p.80-100, 2016.

Publicado

01-10-2021

Cómo citar

Vicente Mendes, L., Bacurim , F. J. P. ., & Cabanco, D. F. (2021). Universidade da Integração Internacional da Lusofonia Afro-Brasileira - UNILAB: uma universidade decolonial e afrocentrada: Universidadi di Integrason Internasional di Lusofonia Afro-Brasileira-UNILAB: um universidadi decolonial i afrocentrada. NJINGA&SEPÉ: Revista Internacional De Culturas, Línguas Africanas E Brasileiras, 1(2), 185–204. Recuperado a partir de https://revistas.unilab.edu.br/index.php/njingaesape/article/view/640

Número

Sección

Seção I - Artigos inéditos e traduções/interpretações