Um olhar sobre ensino de LP em Angola: reflexões acerca da conjugação verbal nas provas dos candidatos aos cursos da EPLN/2019

Autores

  • Francisco Sérgio Manuel Mabiala Escola Pedagógica da Lunda Norte/ Universidade Lueji A´Nkonde (Angola).

Palavras-chave:

Ensino, Conjugação verbal, Refleções, Ulongeso, Kuyongolola, Kuhandjika ca maliji

Resumo

Este artigo é um dos resultados da pesquisa realizada no curso de mestrado em Educação na EPLN/ULAN. O seu objetivo geral é fundamentar sobre o processo de ensino-aprendizagem da LP em Angola. O interesse em realizar esta pesquisa residiu em observar, apresentar e reflectir em torno do nível da conjugação verbal dos candidatos aos cursos da EPLN/2019. Para este estudo partimos do seguinte problema de pesquisa: Qual é o nível da conjugação verbal dos candidatos aos cursos da EPLN/2019? Esta pesquisa mostrou que os candidatos aos cursos da EPLN no ano académico 2019 apesentavam dois níveis de entendimento em relação à conjugação verbal. O primeiro tem a ver com a desconexão da conjugação verbal como um exercício, ou seja, 183 candidatos correspondentes a 96,82% quando conjugam verbo sem uso de frases ou textos separam os pronomes e as formas verbais utilizando um desses sinais: (-), (→), (:), (=). O segundo entendimento é que quando se escreve textos ou discursos os verbos são conjugados sem os sinais ora apresentados. A nossa pesquisa é de carácter diagnóstico, trabalhamos com um corpus de 189 testes de ingresso da EPLN da ULAN, ano académico 2019 e ao longo dela usamos os seguintes métodos: estudo documental; observação, tabulação, análise percentual; contamos, igualmente, com o questionário e guião de observação como técnicas para coleta de dados.

***

Isoneka ino ily kuzuka cakukimba, calingiwile mu ufumbo ua cizavu cawlilongeselo wamana amucaly caku EPLN/ULAN. Xindakenyio yia cikuma cino ceswe yili kuxixika kutwala ha kulongoloka cahongeso-nyi-kulilongesa ca limi lyia putho mu Angola. Nionga lyia kutuala hakukimba camana wano, lina kakatuka kuhengula, nyi kusolola, nyi kunyonga hakutwala kucimako cakulita hakuhandjika ca lyiji kuli alongi hakutwala kuyihanda yia ufumbo wamalongeso aku xikola yia mana akulongesa nowo yia EPLN/2019. Malongeso wano tunakaputukila kukimba haximbi yia mulonga ngwe uno: cimako cikha catuala hakulita cakutata cakuhandjika caliji lyia alongi kutwala ku ufumbo wamalongeso eswe aku EPLN/2019? Kukimba cino cinakasolola ngwenyi alongia ku ufumbo wamalongeso akulongesa nowo aku EPLN kumwaka wa malongeselo wa 2019 asolwele yi mako yiali yia kulivwa ha kutuala kutata ca kuhandjika ca lyiji. Cikuma citangu cinatwale ku cimue kweseka ca ulilongeselo, handji ngweni 183 a alongi anatayie kukulita ca kwalula ca 96,82% ximbu lize akutata kuhandjika liji ngwe mutambi wa samandemba, muze kexi kukumbanissa lyie lijimu masona nyi mu isoneka, kaku handununa cixina ca majina, nyi myianda yia kutata cakuhandjika nyi kusolola casona ngwe jino: (-) , (→), (:), (=). Kulivwa cacikuma camucaly cinatwale ku isoneko ngweni muze akusoneka isonekeso nyi kuhandjidika ca akwa mana kutata cakuhandjika camaliji a uhandjikilo kakwanhandjika kexi kwanunga nyi sona jize twasolola khulu kunima. Kukimba cetu cinatwale ku mwanda wa kufupa cakuhengula, txuma kakilikita nyi undji wa 189 ha txutale ha yieseko yia uhaxi wa utaizo wa ungililo ku EPLN yia ULAN, ha mwaka wa malongeselo wa 2019, ha kulongoloka camwaka waco txunakakilikita mu myanda yino: malongeso ha mikanda yia ximbi, kuhengujola, usolwelo wa isoneko yietu, nyionga lyia kwalula ha kuteta cawlemo, milimo yino txunakailulyeka nyi kulita nyi mikanda yia ximbi ja uhulilo, nyi mikanda yia wendeselo wa kuhengujola camalyindjekela akuca  naco ximbi.

Biografia do Autor

Francisco Sérgio Manuel Mabiala, Escola Pedagógica da Lunda Norte/ Universidade Lueji A´Nkonde (Angola).

Professor e investigador da Escola Pedagógica da Lunda Norte/ Universidade Lueji A´Nkonde (Angola).

Referências

ADALBERTO, J. Angolanos querem mais qualidade no ensino superior. 2017. DW. Disponível em: <https://www.dw.com/pt-002/angolanos-querem-mais-qualidade-no-ensino-superior/a-41490238> Acesso aos 29 de Agosto de 2019.

ADRIANO, P. S. Tratamentos morfossintáticos de expressões e estruturas frásicas do Português de Angola: divergências em relação à norma europeia. 2014. (Tese de doutoramento) na Universidade de Évora/Portugal . Évora: Universidade de Évora.

BUCA, J. Gramática no Texto - Interação Texto - Gramática nas Aulas de Português em contexto Multilingue. 2018. Editora Templários.

CERVO, A. L., BERVIAN, P. A., & DA SILVA, R. Metodologia Científica. 2014. SP: 11ª Pearson Education do Brasil Ltda.

COLUMBIÉ, Z. d., & YOBA, C. P.. Orientação Profissional-Vocacional - Estratégia de Integração Funcional. 2018. Luanda: ECO7.

CUNHA, C., & CINTRA, L. F. Breve Gramática do Português Contemprâneo. 1985. Lisboa: Edições João de Sá da Costa, LDA.

Decreto Presidencial nº 5/19 de 8 de Janeiro, aprova o Regulamento Geral de Acesso ao Ensino Superior.

Figueiredo, C. & Oliveira, M. S. Português do Libolo, Angola, e português afro-indígena de Jurassaca. 2013. Brasil: cotejando os sistemas de pronominalização. São Paulo: Papia.

INE. Resultados definitivos Recenseamento Geral da População e Habitação-2014. Província da Lunda Norte. 2016. Luanda-Angola: INE.

KRIPKA, R. M., SCHELLER, M., & BONOTTO, D. d. (Julho - Dezembro de 2015). Pesquisa documental na pesquisa qualitativa: conceitos e caracterização. Disponível em: <http://hemeroteca.unad.edu.co/index.php/revista-deinvestigacionesunad/article/viewFile/1455/1771> Acesso aos 16 de Outubro de 2019.

MIGUEL, M. H. Dinâmica da Pronominalização no Português de Luanda. 2014. Luanda: Mayamba.

Mpanzu, M. Tendências actuais no Ensino-aprendizagem da Gramática da línguas não maternas. 2018. Luanda: ECO7.

Nauege, J. M. Aquisição da Competência Lexical na Aprendizagem do Português Língua Segunda - Especificidades do aluno angolano. 2015. Dissertação de Mestrado em Ciências da Linguagem. LIsboa: FSCH.

SEVERO, R. T. Língua e linguagem como organizadoras do pensamento em Saussure e Benveniste . 2013. Disponível em:

<https://www.academia.edu/12821375/L%C3%ADngua_e_linguagem_como_organizadoras_do_pensamento_em_Saussure_e_Benveniste_Langue_and_langage_as_thought_organizers_in_Saussure_e_Benveniste> Acesso aos 2 de Novembro de 2019.

Silva, E. Gestão do Ensino Superior em Angola: Realidades, Tendências e Desafios - Rumo à Qualidade. 2016. Luanda: Mayamba Editora.

Teixeira, E. B. A Análise de dados na pesquisa científica: importância e desafios em estudos organizacionais. 2003. Rio Grande do Norte: Editora Unijuí.

Undolo, M. A Norma do português em Angola: subsídios para o seu estudo. 2016. ESP-Bengo.

Undolo, M. Introdução à Linguística Aplicada ao Ensino de Português. 2020. Luanda: Editora ECO7

Downloads

Publicado

01-10-2021

Como Citar

Mabiala, F. S. M. . (2021). Um olhar sobre ensino de LP em Angola: reflexões acerca da conjugação verbal nas provas dos candidatos aos cursos da EPLN/2019. NJINGA E SEPÉ: Revista Internacional De Culturas, Línguas Africanas E Brasileiras, 1(2), 205–226. Recuperado de https://revistas.unilab.edu.br/index.php/njingaesape/article/view/665

Edição

Seção

Seção I - Artigos inéditos e traduções/interpretações