Curandeiros e possessão de espíritos: alguns fatores associados à desnutrição em idosos institucionalizados

Inhame nanku yondjalo kahepa ku thika: mbindji naha musala mihambe yondjalo kuwa nale etaka lyomazini

Autores

Palavras-chave:

Curandeiros, Doença, Possessão de Espíritos

Resumo

O objetivo deste artigo está em abordar sobre os fatores associados à desnutrição em idosos institucionalizados. O envelhecimento, apesar de ser um processo natural, submete ao organismo a diversas alterações anatômicas e funcionais, com repercussões nas condições de saúde e nutrição do idoso, não só, mas também no que se refere à capacidade funcional, os estudos verificaram que idosos desnutridos apresentaram maior dependência nas atividades de vida diária, especialmente as relacionadas ao modo de se alimentar. Na observação alguns não conseguiam se alimentar por si próprio e precisavam de apoio. Uma das principais razões de resistência, por parte dos praticantes de biomedicina moçambicanos, pode estar ligada à inclusão dos curandeiro em sistemas integrados de cuidados de saúde é o fato de estes últimos fazerem derivar os seus poderes curativos da possessão por espíritos, podendo, para além disso, manipular fatores espirituais nos seus diagnósticos e práticas curativas. Por outras palavras, se as recomendações da Organização Mundial de Saúde compelem os médicos e, mais ainda, o Ministério, de que quase sempre dependem, a equacionar a dignidade/eficácia dos saberes curativos “tradicionais” e dos seus praticantes, o que acabam por equacionar não é um conjunto real e imbricado de práticas, de saberes, de conceitos e de relações sociais, mas aqueles elementos que, abstratamente isolados desse conjunto, mais se aproximam dos critérios e conceitos que se habituaram a reconhecer como válidos.

****

Chinangwa chechinyorwa chino ndechekugadzirisa zvinhu zvine chekuita nekushaikwa kwezvokudya zvinovaka muviri mumasangano evakweguru. Kuchembera, kunyangwe kuri kuita kwechisikigo, kunoisa muviri kune akati wandei anatomical uye inoshanda shanduko, ine zvinokonzeresa pahutano nekudya kwevakwegura, kwete chete, asiwo nezve kugona kwekushanda, zvidzidzo zvakawana kuti vanhu vakura vasina chikafu vakaratidza zvakanyanya. kutsamira pamabasa ekurarama kwezuva nezuva, kunyanya ayo ane chekuita nekudya. Panguva yekucherechedza, vamwe vakanga vasingakwanisi kuzvidyisa uye vaida tsigiro. Chimwe chezvikonzero zvikuru zvekuramba, kune veMozambique biomedicine practitioners, inogona kunge yakabatana nekubatanidzwa kwevarapi muhurongwa hwekuchengetedza hutano hwakabatanidzwa inyaya yekuti vekupedzisira vanowana masimba avo ekuporesa kubva mukubatwa nemweya, uye vanogona, nekuwedzera. , shandura zvinhu zvemweya mukuongorora kwavo uye maitiro ekuporesa. Mune mamwe mazwi, kana kurudziro yeWorld Health Organisation ichimanikidza vanachiremba uye, kunyanya, iyo Ministry, iyo yavanoda kugara vachivimba nayo, kuti vatarise chiremerera / kushanda kwe "chinyakare" ruzivo rwekuporesa nevashandi vayo, izvo zvinopedzisira zvakaenzana. haisi yechokwadi uye yakapindirana seti yemaitiro, ruzivo, pfungwa uye hukama hwemagariro, asi izvo zvinhu izvo, zvakaparadzaniswa zvachose kubva kune iyo seti, zvinouya pedyo nemaitiro uye pfungwa dzatakajaira kuziva sezviri kushanda.

Biografia do Autor

Tubias Benedito Borge Capaina, Universidade Eduardo Mondlane - Moçambique

Graduado em Antropologia pela Faculdade de Letras e Ciências Sociais, Universidade Eduardo Mondlane, Moçambique. Investigador Independente.

Referências

Alves, M. (2012). Metodologia Científica, Lisboa, Escola Editora.

Ammar, S. (2010). Management of complicated umbilical hernias in cirrhotic patients using permanent mesh: randomized clinical trial. Hernia. Vol.14, nº1, p.35-8.

Andraus Wp, B; Pinheiro, R S N; Bitencourt, F S; Farias, C N F; D’albuquerque, L A C.(2009). Quality of life in patients with abdominal hernia and cirrhosis. Brazilian Archives of Digestive Surgery. Vol.22, nº4, p.222-5.

Aranha GV e Greenlee HB.(1986). Intra-abdominal surgery in patients with advanced cirrhosis. Arch surg. Vol.121, nº3, p.275-7.

Bagnol, B. (2022). Lovolo, identities and violence: embodiment of histories and memories. Comunicated the International Interdisciplinary Congress of Women».

Barbedo de Magalhães, A. (2018). "Reconfigurando o Estado: Uma Perspectiva Sociológica". Lisboa: Editora Sociopolis.

Baron HC.(1960). Umbilical hernia secondary to cirrhosis of the liver. Complications of surgical correction. N engl j med. 1960 oct 27; p.263:824-8

Binsbergen, W. (2003). Intercultural Encounters: African and anthropological lessons towards a philosophy of interculturality. Alemanha.

Capaina, T. (2017). Likumbi, consolidar e aprender regras: uma análise a partir de um grupo makonde na cidade de Maputo. Maputo. DAA. Monografia de Licenciatura em Antropologia. FLCS-UEM.

Campbell, S. (1998). Called to Heal: traditional healing meets modern medicine in southern Africa today. Johanesburg: zebra.

Castro, C. (2005). Evolucionismo cultural. Rio de Janeiro: Jorgr ZAHAR Editor.

Fazer, j. G. (1982). O ramo de ouro. Rio de Janeiro: LTC.

Gluckman, M. (2011). Rituais de rebelião no Sudeste da Àfrica. Brasília. University press.

Granjo, P. (2009). Saúde e Doença em Moçambique. Saúde e Sociedade. Lisboa. Vol. 18, 4, 567-581

Junior, P. M. S.; Ivenicki, A. Entre sexualidades, masculinidades e raça: contribuições do multi/interculturalismo para a prática pedagógica. Revista tempos e espaços em educação. vol. 12. 2019. p.12i29.9326

Mbembe, A. “Crítica da Razão Negra”. 2019. Antígona.

Kuper, A. A permanência do mito da sociedade primitiva no mundo contemporâneo: A reinvenção da sociedade primitiva: transformações de um mito. Recife: UFPE. 2008.

Lévi-strauss, C. (1962). O pensamento selvagem. Campinas: Papirus..

Lévy-bruhl, L. (1922). A mentalidade primitiva. São paulo: Paulus.

Mckay A, Dixon E, Bathe O, sutherland F. (2009). Umbilical hernia repair in the presence of cirrhosis and ascites: results of a survey and review of the literature. Hernia.

Runyon Ba, J. (1985).Natural history of repaired umbilical hernias in patients with and without ascites. Am J Gastroenterol. vol.80, nº1, p.38-9.

Silva, j. L.; Marques, A. P. O.; Leal, m. C. C.; Alencar, d. L. E melo, e. M. A. (2015). Fatores associados à desnutrição em idosos institucionalizados. Revista Brasileira. geriatr. gerontol. Vol.18, nº2. p.12-21.

Downloads

Publicado

21-05-2024

Como Citar

Capaina, T. B. B. (2024). Curandeiros e possessão de espíritos: alguns fatores associados à desnutrição em idosos institucionalizados: Inhame nanku yondjalo kahepa ku thika: mbindji naha musala mihambe yondjalo kuwa nale etaka lyomazini. NJINGA E SEPÉ: Revista Internacional De Culturas, Línguas Africanas E Brasileiras, 4(1), 400–421. Recuperado de https://revistas.unilab.edu.br/index.php/njingaesape/article/view/1587