Debates literários no jornal A voz de Moçambique entre 1961 e 1964: literatura, censura, racismo

Kufundissana he um tsamba re izwi re Moçambique mumakore ye 1961 ne 1964: Mutauro, kuchoropodza, kurikutondoedza

Autores

Palavras-chave:

Voz de Moçambique, Literatura, Craveirinha, Debates, Cultura

Resumo

The article dwells on cultural debates that took place, between 1961 and 1964, in the literary page «Artes e Letras» of the newspaper A voz de Moçambique, with focus on the critics to salazarist censorship, on the idea of Mozambican literature in opposition to literatura ultramarina (“overseas literature”) and on racism. It will especially focus on disputes. The first - originated from Rodrigues Júnior’s declarations on the existence of a literatura ultramarina, instead of Mozambican literature - resulted in a well-known polemic that opposed Rui Knopfli and Eugénio Lisboa to Alfredo Margarido.The second, that was initially published in the journal A tribuna, was between José Craveirinha and Sacadura Falcão. In that occasion, the mozambican writer desmantled racists thesis, defending cultural dignity of black people, as well as non-western cultural traditions.

****

Patchiguagua tchigo tchicha unza Machoco ye    tsika dzakaphasiswa mumakore ye 1961 ne 1964, zviri pepha ne matauro, kuita, kunyora Ne Masoko yenguwa mu izwi re Moçambique zvirimukati me kuchoropodza, kurikutondoedza vzakavisua ngue Salazarista,  Pafungua dzecutondoedza maitire ye adzari ye Moçambique, kurikusiya maitire ye ngua yakapinda, tingati ye racismo. Kurikupa muezanisso ne makuikui Mair, ye kutanga mahonere ya Rodrigues Júnior pamaererano ye maitire yekarekare.Virimukati me ma erenguerue hanyamasi munhika ye Moçambique, zvakabhara botso zvakazobara mukuti Rui Kropfli na Eugénio Lisboa azonde Alfredo Margarido.Ye Tchipire yakabunisua pahmene mu buco remasoco A Tribuna, zvakaizua ndi José Craveirinha na Sacadura Forcão, pangua yekuti munyori we Moçambique waipanguidza mafunguire ye ma racista, kuriku Kutenderana ne Tsika dze maboi ne Tsika dzepasitchigare dzisiripi dze Nhica dze azungu.

Biografia do Autor

Noemi Alfieri , Universidade de Bayreuth ; CHAM - Centro de Humanidadeas - Universidade NOVA de Lisboa

É Postdoctoral Fellow do Africa Multiple Cluster for Excellence (U. Bayreuth), onde desenvolve o projeto "Mapping anticolonial networks through literature Transnational connections of African thinkers in the reconfiguration of space and thought (1950s - 70s)", financiado através de fundos da Deutsche Forschungsgemeinschaft (DFG, Agência de Fomento à Pesquisa Alemã) ao abrigo da Germany ́s Excellence Strategy – EXC 2052/1 – 390713894. Foi Bolseira de Pós-Doutoramento do projeto AFROLAB: A Construção das Literaturas Africanas em Português, financiado pela FCT, que ainda integra como membro. Doutorada em Estudos Portugueses (História e Crítica do Livro e do Texto), pela Faculdade de Ciências Sociais e Humanas da Universidade Nova de Lisboa (2021). A sua dissertação – (Re-)Building Identity through Conflict: An Approach to Portuguese-Speaking African Literatures (1961-1994) -, recebeu a Menção Honrosa do Prémio Mário Soares-Fundação EDP. É igualmente Colaboradora do Centro de Humanidades (CHAM), da FCSH-NOVA Lisboa e Investigadora Associada de CREPAL (Sorbonne Nouvelle Université) e do Grupo Áfricas (UFRJ-UERJ). É membro da equipa do projeto WomenLit (CHAM, FCSH-UNL).

Referências

Anônimo (1961). Um novo livro de Rodrigues Júnior. A voz de Moçambique, Lourenço Marques, segunda quinzena de Abril de 1961, p. 7.

Anônimo (1963). Conversa com Orlando Mendes. A voz de Moçambique, Lourenço Marques, p. 6.

Anônimo (1963). Entrevista com João Aires. A voz de Moçambique, Lourenço Marques, 28 de Fevereiro de 1963, p.8.

Anônimo (1963). Imprensa Africana. A voz de Moçambique, Lourenço Marques, Fevereiro de 1963, p. 8.

BENEDICT, Ruth. (1934). Patterns of Culture. Houghton Mifflin Company. Boston.

CABRAL, António. (1961). Literatura ultramarina, literatura moçambicana. A voz de Moçambique, Lourenço Marques, Setembro de 1961.

CABRAL, António. (1961). O problema da censura. A voz de Moçambique, Lourenço Marques, Setembro de 1961.

CRAVEIRINHA, José. (1963). Sacadura Falcão e as teorias de Darwin e Ellender. A Tribuna, Lourenço Marques. 6 de Maio de 1963.

CRAVEIRINHA, José. (1963). Velha Cantiga. Poetas de Moçambique. CEI, Lisboa, p. 210.

DE NORONHA, Rui. (1961). Quenguelequeze!. A voz de Moçambique, Lourenço Marques, Abril de 1961.

DOS SANTOS LIMA, Manuel (1961). Kissange, Colecção de Autores Ultramarinos.C.E.I., Lisboa, p. 9.

KNOPFLI, Rui. (1963). Considerações sobre a crítica dos Poetas de Moçambique. A voz de Moçambique, Lourenço Marques, 15, 22 e 29 de Junho de 1963 (págs 6, 6 e 7, 7)

KNOPFLI, Rui. (1963). Os inquisidores e a minha autocrítica. A voz de Moçambique, Lourenço Marques, 20 de Abril de 1963, p. 6.

KNOPFLI, Rui. (1963). Uma nova teoria racista da poesia (poetas em escala júnior). A voz de Moçambique, Lourenço Marques, Setembro de 1963.

LABAN, Michel. (2000). Reflexões sobre a elaboração de um inventário das particularidades do português de Moçambique através da literatura. Veredas, Revista da Associação Internacional de Lusitanistas. Vol.3, nº 1, p.655-664. Disponível https://revistaveredas.org/index.php/ver/article/view/307.

LISBOA, Eugénio. (1962). A literatura moçambicana à vol d’oiseau. A voz de Moçambique, Lourenço Marques, 10 de Agosto de 1962, págs. 6- 7.

MABEKO-TALI, Jean Michel. (2018). Guerrilhas e lutas sociais. A história do MPLA perante si próprio (1960-77). Mercado das Letras, Lisboa.

MARGARIDO, Alfredo. (1963). Outra vez o poeta Rui Knopfli. A voz de Moçambique, Lourenço Marques, 3 agosto de 1963.

MARGARIDO, Alfredo (2013). Littérature et nationalité. Politique Africaine. Mozambique: guerre et nationalisme (29).Disponível em : https://polaf.hypotheses.org/4728. Acesso em: 20 jun.2023.

Rodrigues Júnior (1961). Terra nossa na Costa do Malabar. Lourenço Marques, África editora.

TOPA, Franciso; VISHAN, Irena. (Eds.). (2016). Manuel dos Santos Lima, escritor angolano tricontinental. Porto, Afrontamento.

Downloads

Publicado

12-07-2023

Como Citar

Alfieri , N. . (2023). Debates literários no jornal A voz de Moçambique entre 1961 e 1964: literatura, censura, racismo: Kufundissana he um tsamba re izwi re Moçambique mumakore ye 1961 ne 1964: Mutauro, kuchoropodza, kurikutondoedza. NJINGA E SEPÉ: Revista Internacional De Culturas, Línguas Africanas E Brasileiras, 3(2), 34–48. Recuperado de https://revistas.unilab.edu.br/index.php/njingaesape/article/view/1348

Edição

Seção

Seção I - Artigos inéditos e traduções/interpretações

Artigos mais lidos pelo mesmo(s) autor(es)