Impacto da Ingerência Sociopolítica em Moçambique

Kuchitika kwa Zowonjezera za Sociopolitical ku Mozambique

Autores

  • Itélio Joana Muchisse Minerva Consultores, E.I. - Moçambique https://orcid.org/0000-0002-2356-7267
  • César José Jemusse Academia de Ciências Policiais - Moçambique

Palavras-chave:

Moçambique, Ingerência sociopolítica, países desenvolvidos, ajuda externa

Resumo

Moçambique, devido à sua posição estratégica na região Austral da África e às suas condições socioeconômicas frágeis, tornou-se alvo significativo da ingerência sociopolítica dos países desenvolvidos. Esses países, através de várias formas de intervenção, influenciaram diretamente o cenário político e econômico moçambicano. A ajuda externa, frequentemente condicionada a reformas políticas e econômicas, visava promover o desenvolvimento e a boa governança. No entanto, essa assistência também trouxe desafios e tensões internas. O objetivo deste artigo é analisar o impacto da ingerência sociopolítica de atores não nacionais em Moçambique e avaliar como essas intervenções moldaram a realidade socioeconômica do país. O estudo utilizou uma abordagem qualitativa, incluindo pesquisa exploratória e aplicada, com técnicas de coleta de dados como análise bibliográfica, documental e entrevistas. Os resultados evidenciam que a ingerência, enquanto visava melhorar a governança e promover reformas, muitas vezes exacerbava problemas existentes e criava novas tensões. As sanções e condicionantes da ajuda contribuíram para uma crise econômica que afetou diretamente a população. O estudo sugere uma necessidade de reavaliar a abordagem dos países desenvolvidos para garantir que a assistência seja eficaz e sensível às realidades locais.

****

Mozambique, chifukwa cha malo ake okhudzika pa dziko la Africa m’mwera komanso chifukwa cha zinthu zake zolephera za chuma, zidakhala malo otembenuzidwako ndikulimbikitsidwa ndi mayiko akulu. Mayiko awa, pogwiritsa ntchito njira zosiyanasiyana, adakhudza mwachindunji pa mphamvu ya zamakono ndi chuma cha ku Mozambique. Thandizo la kunja, limene nthawi zambiri limakhala losungidwa ndi malamulo a chuma ndi zachikhalidwe, limakhala ndi cholinga chothandiza chitukuko komanso kulimbikitsa boma labwino. Komabe, thandizo limeneli lidabweretsa mavuto ndi zovuta zakunja. Cholinga cha nkhaniyi ndikuphatikiza kuonetsetsa impact ya kulimbikitsidwa kwa mayiko akulu pa Mozambique ndikuwona momwe zopindulitsa izi zasandutsa zinthu za chuma mu dziko. Pafupifupi, chiwerengero cha zomwe zidapezeke zikuwonetsa kuti kulimbikitsidwa kumeneku, zomwe zimakhala zothandiza kwa kuwonjezeka kwa ntchito ya boma komanso kuchita mafanikiso, nthawi zambiri kumawonjezera mavuto omwe akukhala m’dziko ndi kumathandiza kuwonjezera ziphuphu. Kufunika kwachuma kwakukulu kumachitira chitsanzo chango chogulitsa kuuluka pa nthawi zothandizira.

Downloads

Não há dados estatísticos.

Biografia do Autor

Itélio Joana Muchisse, Minerva Consultores, E.I. - Moçambique

Mestre em Direitos Humanos, Justiça e Paz pela Universidade Católica de Moçambique; Licenciado em Ensino de História com Habilitações em Ensino de Filosofia pela Universidade Save, onde foi estagiário na Faculdade de Letras e Ciências Sociais. Foi Coordenador de Projetos na Consultoria de Investigação e Treinamento. Foi Coordenador Local da Students for Liberty para a Região da África Lusófona. Foi jornalista, estagiário, na Rádio Moçambique. É pesquisador na Minerva Consultores. É correspondente da Sociedade de Filosofia da Educação de Língua Portuguesa em Moçambique.

César José Jemusse, Academia de Ciências Policiais - Moçambique

Doutorando em Ciência Política e Relações Internacionais pela Universidade Católica de Moçambique-Quelimane; Mestre em Sociologia do Desenvolvimento pela UniRovuma-Nampula; Bacharel em Ciências Militares e em Ensino de História.

Referências

ANDRADE, Percy Nande Hilário da Costa. Direito de Ingerência: Um estudo exploratório sobre a legitimidade de intervenção. 2021. 78f. Dissertação (Mestrado em Direito e Segurança) – Faculdade de Direito. Universidade Nova de Lisboa: Lisboa, 2021.

BOND, Patrick. Looting Africa: The economics of exploitation. Nova York: Bloomsbury Publishing, 2008.

BRETT, Edwin Allan. Reconstructing development theory: International inequality, institutional reform and social emancipation. Londres: Palgrave Macmillan, 2009.

CDD, Centro para a Democracia e Desenvolvimento. O lobby que encrava a Proposta de Lei de Conteúdo Local. Desenvolvimento Review, n.º 17, Maputo, 19 de outubro de 2020.

CAHEN, Michel. Une Afrique lusophone libérale?. La fin des Premières Républiques. Lusotopie. Recherches politiques internationales sur les espaces issus de l’histoire et de la colonisation portugaises, Marselha, 1995, II, pp. 85-104.

DARCH, Colin. As publicações da Frelimo: Um estudo preliminar. Estudos Moçambicanos, n.º 2, pp. 105-120, 1981.

GOMES, Nalva Elisa Alves Bucuane Ferreira. O terrorismo em Moçambique. As responsabilidades do Estado e o papel da comunidade internacional. 2023. 74f. Dissertação (Mestrado em Relações Internacionais e Estudos Europeus) – Escola de Ciências Sociais. Universidade de Évora. Évora, 2023.

HANLON, Joseph; SMART, Teresa. Há Mais Bicicletas – mas há Desenvolvimento? Tradução de Maria de Lourdes Torcato. Kapicua: Livros e Multimédia, Lda: Maputo, 2008.

KEOHANE, Robert O. & NYE, Joseph S. Power and Interdependence: World Politics in Transition. Boston: Little, Brown & Co, 1977.

KROLL. Auditoria independente relativa aos empréstimos contraídos pela ProIndicus S.A., EMATUM S.A. e Mozambique Asset Management S.A. Kroll Associates, 2017.

LANGA, Ercílio Neves Brandão. Diplomacia e política externa em Moçambique: o primeiro governo pós-independência – Samora Machel (1975-1986). Revista Brasileira de Estudos Africanos, Porto Alegre, v. 6, n. 11, jan./Jun. 2021, pp. 11-32.

MATSINHE, Levi S. Moçambique: uma longa caminhada para um futuro incerto? 2011. 118f. Dissertação (Mestrado em Relações Internacionais) – Instituto de Filosofias e Ciências Humanas. Universidade Federal do Rio Grande do Sul. Porto Alegre–RS, 2011.

MUIUANE, Armando Pedro. Datas e Documentos da História da FRELIMO. revista, melhorada e ampliada. Maputo: Imprensa Nacional de Moçambique, 2009.

NETO, Agostinho. África parece um corpo inerte onde cada abutre vem debicar o seu pedaço. Departamento de Orientação Revolucionária. s/l, 1978.

NYE, Joseph S. Soft Power. Foreign Policy, Washington, DC, no. 80, 1990, pp. 153–71. Disponível por https://doi.org/10.2307/1148580. Acesso em 27 de fevereiro de 2024.

NYE, Joseph S. Soft power and American foreign policy. Political science quarterly, Nova York, v. 119, n.º 2, 2004, pp. 255-270.

OLSON, Thomas. África do Sul e seus vizinhos: estratégias regionais em confrontação. Estudos moçambicanos, Maputo, nº. 8, 1990, pp. 15-62.

PASSET, René. Elogio do Mundialismo: Por um «Anti» Assumido. Lisboa: Instituto Piaget, 2002.

RIDDELL, Roger C. Does Foreign Aid Really Work?. Australasian Aid and International Development Workshop. Canberra: Fevereiro de 2014. Disponível em: https://devpolicy.org/2014-Australasian-Aid-and-International-Development-Policy-Workshop/Roger-Riddell-Background-Paper.pdf, Acesso em: 28 nov. 2023.

SEITENFUS, Ricardo. Ingerência ou solidariedade? Dilemas da ordem internacional contemporânea. São Paulo em perspectiva, São Paulo, vol. 16, n.º 2, 2002, pp. 12-26.

VALÁ, Salim Cripton. Crise Económica, Instituições Financeiras e Oportunidades para a Mudança: O Caso da BVM, Moçambique. CASTEL-BRANCO, Carlos Nuno, et al. (org.). Desafios para Moçambique: 2022. IESE (Instituto de Estudos Sociais e Económicos): Maputo, 2022, pp. 493-525.

WALTZ, Kenneth N. Theory of International Politics. Nova York: McGraw Hill, 1979.

Downloads

Publicado

29-07-2025

Como Citar

Muchisse, I. J., & Jemusse, C. J. (2025). Impacto da Ingerência Sociopolítica em Moçambique: Kuchitika kwa Zowonjezera za Sociopolitical ku Mozambique. JINGA SEPÉ: evista nternacional e ulturas, Línguas fricanas rasileiras (ISSN: 2764-1244), 5(2), 206–221. ecuperado de https://revistas.unilab.edu.br/njingaesape/article/view/2152

Artigos mais lidos pelo mesmo(s) autor(es)