Elite política na Guiné-Bissau: formação e recriação

Political elite in Guinea-Bissau: formation and recreation

Autores

  • Eurizando Gomes Caomique Universidade Federal do Paraná - Brasil

Palavras-chave:

Elite política, Guiné-Bissau, Constituição, Composição

Resumo

Existem, em todas as sociedades humanas, alguns segmentos sociais que resguardam certos privilégios e possuem maiores facilidades em termos de mobilidade social, devido ao seu capital social, político, econômico, religioso, cultural e/ou educacional. O exercício analítico em torno da representação e construção da realidade social constitui uma preocupação dos homens ao longo da história, e nessas construções e representações sociais, o termo elite é, e continuará a ser, uma das que, desde as suas primeiras elaborações, vem tendo reformulações, devido a sua natureza controversa entre os acadêmicos, pelas múltiplas formas de abordagem dos estudiosos ao tema. Este artigo propõe analisar o processo de formação e recriação da elite política na Guiné-Bissau. Além disso, por proposta um breve “estado de arte” dos estudos das elites, aprofundando-se na questão das elites em África e, em especial, na Guiné-Bissau. Buscou-se compreender os mecanismos pelos quais se cria e recria esta elite; as suas estratégias de distinção e manutenção da sua posição social. Utilizou-se uma abordagem qualitativa, de análise da produção bibliográfica existente sobre o tema, com o objetivo de criar uma análise que estabeleça um “estado da arte” sobre a questão. Os resultados evidenciam que no contexto guineense, a elite política emergiu em contextos distintos e foi influenciada pelas práticas culturais endógenas africanas, arabo-muçulmanas e europeia-cristãs.

****

I tem, na tudu sociedadi di pekaduris, certos grupos ku ta konsigui manti certus diritus ku ta pirmiti elis tene facilidadi dentru di ce kumunidadi, pabia di ce ce kapital social, político, econômico, religioso, cultural i/ou educacional. Papia sobri representason i kumpu realidadi social i di preukupason di pecaduris disna ki história, i ne kumpu e representason social, termo elite i sedu, i na continua sedu, um di kilis ki, disna ki kunsa pensadu, i continua na n’ganha nobu forma, pabia di contradison ku existi entri acadêmicos i di manga di formas ki ta abordadu pa kilis ku ta studal. Es artigu i na misti analisa kuma ki acontici formason i reformason di elite política na Guiné-Bissau. Pa kila, i na tenta comprendi kuma ku es grupu ta surgi i kuma ku e ta consigui surgi di nobu; kal ki manera ku ta fasi elis e sedu diferenti i kuma ke ta manti se pusison na sociedadi. Pa fasi e tarbadju i usadu método qualitativo, di analisi di tarbadjus ku tarbadja ku es tema. Resultadus ta mostra di kuma, na Guiné-Bissau, elite política criadu na diferentis mumentus i tambi i tene influencia di praticas culturais di africanus, di arabi-musulmanus i di kriston-europeu.

 

Biografia do Autor

Eurizando Gomes Caomique, Universidade Federal do Paraná - Brasil

Bacharel em Humanidades e graduado em História pela Universidade da Integração Internacional da Lusofonia Afro-Brasileira (UNILAB) e mestrando em História pela Universidade Federal do Paraná (UFPR).

Referências

ARAÚJO, Helmer. O livro na Rua: Biblioteca do cidadão. Brasília: Thesaurus Editora, 2012.

BAKARY, Tessy D. Les Elites Africaines au pouvoir (problématique, méthodologie, état des travaux). France: Centre D’Etude D’Afrique Noire. Institut d’études politiques de Bordeaux, 1990.

BARNABÉ, Israel Roberto. Elite, classe social e poder local. Araraquara: Revista de estudo de Sociologia, vol. 4, nº7, 1999. Disponível em: <http://seer.fclar.unesp.br/estudos/article/view/384. Acesso: 20 set. 2017.

BENZINHO, Joana. ROSA, Marta. Guia turístico: à descoberta da Guiné-Bissau. Coimbra: Gráfica Ediliber, 2015.

BOBBIO, Norberto et al. Dicionário de política. 11ed.Brasília: Ed. Universidade de Brasília, 1998.

BUZINO, De Giovanni. Elites e elitismo. Editora: Rés Formalpress.1996.

CARDOSO, Carlos. A formação da elite política na Guiné-Bissau. Lisboa: Editor Centro de Estudos Internacionais do Instituto Universitário de Lisboa (ISCTE-IUL), 2002.

CARDOSO, Carlos. Formação e recomposição da elite política moderna na Guiné-Bissau: continuidade e rupturas (1910-1999). VIII congresso Luso-Afro-Brasileiro de Ciências Sociais. Coimbra, setembro. 2004.

CÓ, João Ribeiro Butiam. Representação e confinação de estruturas sociais na Guiné-Bissau: uma abordagem sobre conflitos e consensos. Détaché à l’Université Laval au Québec (Canada), 2010.

DIAS, Reinaldo. Sociologia Organizações. São Paulo: Atlas, 2008.

DJALÓ, Tcherno. O Mestiço e o Poder: Identidades, dominações e resistências na Guiné. Lisboa: Nova Vega, 2012.

FORTES, Meyer; PRITCHARD, Evans. Sistemas Políticos Africanos. México: Centro de Investigaciones y Estudios Superiores en Antropología Social; Universidad Autónoma Metropolitana; Universidad Iberoamericana, 2010.

FRANCO, Paulo Fernando Campbell. Amílcar Cabral: a palavra falada e a palavra vivida. São Paulo: Catálogo USP, 2009.

HEINZ, F. M. (Org.). Por outra história das elites. Rio de Janeiro: Fundação Getúlio Vargas, 2006.

HOUNTONDJI, Paulin J. Conhecimento de África, conhecimento de Africanos: Duas perspectivas sobre os Estudos Africanos. Revista Crítica de Ciências Sociais, Tradução de Inês Martins Ferreira, vol.80, p. 149-160, 2008.

LOPES, Carlos. Etnia, estado e relação de poder na Guiné-Bissau. nº 8, Lisboa: Edição: Edições 70, 1982.

LOPES, Carlos. O Kaabu e os seus vizinhos: uma leitura espacial e histórica explicativa de conflitos. Bahia: Editora Universidade Federal da Bahia. Revista Afro-Ásia, n. 32, p. 8-19, 2005.

MAAR, Wolfgang. O quê a Política. São Paulo: Editora e Livraria brasileirense, 1989.

MILLS, Wright C. A elite do poder. Rio de Janeiro, Zara Editores, 1975.

MUIU, Mueni Wa; GUY, Martin. A new paradigma of the African State. Fundi wa Africa. Palgrave Macmillan, 2010.

PERISSINOTTO, Renato; CODATO, Adriano. Classe social, elite política e elite de classe: por uma análise socialista da política. Revista Brasileira de Ciência Política, Brasília, nº 2, p. 250-259, 2009.

PERISSINOTTO, Renato; CODATO, Adriano. Dossiê “Elites Políticas”. Revista Sociologia Política, vol. 16, nº 30, 2008.

SILVA, Francisco Henriques da; SANTOS, Mário Beja. Da Guiné-Portuguesa à Guiné- Bissau: um roteiro. Porto: Fronteira do Caos Editores Lda, 2014.

Downloads

Publicado

14-12-2023

Como Citar

Caomique, E. G. (2023). Elite política na Guiné-Bissau: formação e recriação: Political elite in Guinea-Bissau: formation and recreation. NJINGA E SEPÉ: Revista Internacional De Culturas, Línguas Africanas E Brasileiras, 3(Especial II), 596–615. Recuperado de https://revistas.unilab.edu.br/index.php/njingaesape/article/view/1273