Diagnóstico sobre o ensino de Biologia na Escola de Magistério do Dundo: um estudo de caso

Cikuma ha kutwala ku longueso lia Biologia ku cikola ya magistério ya dundo: cimue kuli longuesa ca ku nyinguika

Authors

  • José Chiri Mulambeno Universidade Lueji A’nkonde -Angola

Keywords:

Ensino, Investigação, Didática, Metodologia

Abstract

Este artigo analisa a parte dos dados que foram utilizados na pesquisa do Mestrado em Educação, intitulada: Diagnóstico do ensino de ciências naturais na escola de magistério do Dundo, Província da Lunda Norte um estudo de caso e visa diagnosticar como é feito o ensino de ciências e quais metodologias ativas podem ser estabelecidas para o aprimoramento do ensino. Para fundamentar este trabalho foram trazidas as contribuições de alguns autores da área de ciências como, Manuel (2019), Rocha (2017), Buza (2007), Lara (2014), Canhici, Leite e Fernandes (2019), Duarte (2005), Arão (2010), Vieira (2012) Nguluve (2010), Chocolate (2013). O campo de estudo foi uma escola na cidade do Dundo, Província da Lunda Norte. Do ponto de vista da abordagem do problema e pesquisa se caracteriza como uma pesquisa diagnóstica, que adota como procedimentos a pesquisa bibliográfica, a pesquisa documental e a pesquisa survey com observação sistemática do campo de investigação, que implica em se utilizar dos procedimentos de observação, descrição comparação, análise e síntese. Em relação aos objetivos específicos foi exploratória. Como técnica de coleta de dados utilizou-se questionários semiestruturados dirigidos a alunos e professores da mesma escola. Os dados foram organizados e tratados segundo a ordem das perguntas e posteriormente foi feita a análise e interpretação das mesmas. Foi percebido durante as aulas de ciências naturais que há predominância de um ensino expositivo, em que não há uma preocupação na diversificação das novas formas de ensino de ciências naturais. Diante desta realidade, para contribuir com o desenvolvimento de novas práticas docentes no ensino de ciências naturais, foi feito um levantamento sintético das metodologias ativas para o aprimoramento do ensino de ciências naturais. Intenta-se que viabilize o desenvolvimento dos estudantes com posturas críticas e reflexivas.

****

Mukanda uno wuna hengula cihanda ca (le-se tcha) yikuma yize hi yapwa kusa ha kwanda malongueso a cizundamo ca hacatxi  ca cikola yinene ku ngango ya kufumba, yili nyi mutwe wa mukanda: cikuma ha kutwala ku longueso lia biologia ku cikola ya magistério ya dundo, ku lunda waku sango, cimue kuli longuesa ca ku nyinguika, nawa, lina minhikina ku kufupa  kuci cize (le-se kutxi chize), lia kupwa  longueso lia mana nyi yiningui,  nyi nawa, mianda yika yinguno muyipwa kusa hanga li tatuise fumbo. Hako tatuisa mulimo uno, hapwa kuneha ku kunga/ukwaso ca amue akwa ku soneka a ngango ya akwa mana nyi yingi ngwe wano, manuel (2019), rocha (2017), lara duarte (2014), canhici, leite nyi fernandes (2019), duarte (2005), arao (2010), vieira (2012), nguluve (2010), chocolate (2013).Cihela (le-se, txihela), ca longueso capwanga (txapwanga), yimwe cikola ya mbongue ya dundo, lunda waku sango.Ha kutwala ku ku linduluka ca cikuma nyi ku hengula chacho, liapwa ngwe ku hengula cikuma, cinapo ngwe muanda wa ku fupa yisoneko, kufupa ca mikanda, nyi kufupa cili ngwe ku talatala ca mulali, ca cihela ca kufupa mana, cina lumbunuka ngweni ngwo, kusa milali ya ku talatala, ku solola, ku tesa (le-se ku teça), ku hengula nyi ku solola cikehe.Há kutwala ha manyionga jatcho, hapwa a ku wana/kufupa.Ngwe cikuacilo (txikwatxilo), ca kuanda yisoneko, hi kuapwa kusa yihula yikehe yikehe nyi cikuacilo (txicuatxilo), yina talikisa kuli a-longui, nyi a-longueshi a ku cikola yaco (le-se, yatcho).Yisoneko yapwanga ku lulika nyi ku yi tatala nyi kulita nyi muanda wa yihula, mba, kusula sango kuapwanga ku yi hengula nyi kuyi lumbunuisa.Yapwanga kunyinguika ha macimbu a kuli loguesa ca mana a-haci nyi a utfu, ngwuenyi hali kunangamisa ca limue fumbo lia ku soluesa, hase hexi kuli hulumba ca kulipwila ca mianda yaha ya longueso lia mana a-hachi nyi a utfu. Ha cino (txino), haku kwasa com ku kutatuka ca milali yaha ya a-longueshi ku fumbo lia mana a-hachi. Kuapwanga kulinga cimwe ku ciza (txiza) sona jikehe já mianda yingunu hanga  a  lulikise longueso lia mana a hachi.Cina lumbunuka ngwenyi, mu kupwa ku tatuka ca a-longui yi kupwa ca ku hula nyi ku nionga.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

José Chiri Mulambeno, Universidade Lueji A’nkonde -Angola

Professor na Escola de Magistério do Dundo, Província da Lunda Norte, Dundo, Angola. Mestre em educação na Escola Pedagógica do Dundo. Universidade Lueji A’Nkonde, Angola, edição 2018.

References

ÁLVAREZ, C. Hacia una escuela de excelencia. La Habana, 1999.

ARÃO, J. Uso de analogias no ensino de Química nas escolas da Província de Manica. Universidade pedagógica, 2010.

BUZA, C. L. J: Ensino de Ciências em Cabinda/Angola: condições da prática docente, ideias de professores e desafios. Belém –2007.

CANHICI, H; LEITE, C; FERNANDES, P. A: A formação inicial de professores em Angola: percepções de professores do ISCED de Cabinda e do Huambo. Porto velho, 2019.

CERVO, L. A; BERVIAN, A. P; SILVA, R. Metodologia científica, 6.ed.São Paulo, 2007.

DEBOER, G. E. Historical Perspectives on Inquiry Teaching in Schools. In: FLICK, L. B.; LEDERMAN, N. G. (Eds.). Scientific Inquiry and Nature of Science: implications for teaching, learning and teacher education. Norwell: KluwerAcademicPublishen, 2006.

CHOCOLATE, M. A. F. Orientação profissional: um estudo comparado da escolha da profissão docente, entre Angola e Brasil. Dundo, 2013.

DUARTE, C. M. Analogias na educação em ciências: contributos e desafios. Braga, Portugal. 2005.

GARCÍA, E. J; GARCÍA, F. F. Aprender investigando: una propuesta metodológica basada en la investigación.7.ed. Sevilha, 2000.

LARA, S, M: Elaboração de significados com analogias em atividades na sala de aula de química. Curitiba, 2014.

MARSHALL. C; ROSSMAN, G. B; Designing qualitative Research.Thousand Oaks: Sage Publications, 2006.

MANUEL, C. A. As analogias no ensino das ciências em Angola: um estudo com professores e manuais escolares de Biologia centrados na célula. Universidade de Minho, 2019.

Ministério da educação. Instituto Nacional de Investigação e Desenvolvimento da Educação. Maputo: INIDE. 2010.

OLIVEIRA, A. L. O ensino de ciências por investigação: vivências e práticas reflexivas de professores em formação inicial e continuada. 2018.

TRIVELATO S. L; TONIDANDEL. S. M. R. Ensino por investigação: eixos organizadores para sequências de ensino de Biología. São Paulo. 2015.

VIEIRA, C. A. F. Ensino por investigação e aprendizagem significativa crítica: análise fenomenológica do potencial de uma proposta de ensino. Bauru. 2012.

Published

08-09-2024

How to Cite

Mulambeno, . J. C. . (2024). Diagnóstico sobre o ensino de Biologia na Escola de Magistério do Dundo: um estudo de caso: Cikuma ha kutwala ku longueso lia Biologia ku cikola ya magistério ya dundo: cimue kuli longuesa ca ku nyinguika. NJINGA&SEPÉ: evista nternacional e ulturas, Línguas fricanas rasileiras, 4(2), 95–111. etrieved from https://revistas.unilab.edu.br/index.php/njingaesape/article/view/1477

Issue

Section

Seção I - Artigos inéditos e traduções/interpretações