TY - JOUR AU - Maloa, Joaquim AU - Cebola, Geraldo PY - 2021/10/01 Y2 - 2024/03/29 TI - O impacto da cultura sobre a sexualidade entre os makhuwas da Província de Nampula do Norte de Moçambique : Cikhupukupu cakakhalidwe kugwera pakudziwana pezi pa dzinza la wamakuwa waku Nampula mutshi la dziko la Moçambiki JF - NJINGA e SEPÉ: Revista Internacional de Culturas, Línguas Africanas e Brasileiras JA - Revista Njinga & Sepé VL - 1 IS - 2 SE - Seção I - Artigos inéditos e traduções/interpretações DO - UR - https://revistas.unilab.edu.br/index.php/njingaesape/article/view/715 SP - 293-306 AB - <p>Entre os <em>makhuwas</em> a sexualidade determina em grande parte a classificação de “bom homem” e de “boa mulher”. A sexualidade e as suas prescrições e interditas, bem como as suas possibilidades de expressão, são, na realidade, um dispositivo pelo qual a cultura ordena as representações e ações dos sujeitos. Este artigo analisa o impacto da cultura sobre o comportamento sexual dos <em>makhuwas</em> do norte de Moçambique. Para a consecução da pesquisa, recorremos à abordaguem qualitativa e à pesquisa bibliográfica, onde a sexualidade dos <em>makhuwas</em> foi tomada como elemento central para a compreensão da ordem de género, ao mesmo tempo que é socialmente constrangida ao modelo cultural. A conclusão, neste artigo, é de que a cultura, apesar de não ser o único factor, influenciador do comportamento sexual, entre os <em>makhuwa,</em> desempenha um papel fundamental na socialização sexual através dos ritos de iniciação ou ritos de passagem, que representa a passagem da infância para a fase adulta, que torna a mulher ou o homem, um feminino ou viril.</p><p>Pa dzinza la wamakwa ucindo ndibo umbauonessa kuti muthu ninkazi wacadidina umuna bwacadidi. Uxindi na mukho wacene, na kaoneso kace ndibo bumbalenga makhalidwe ya wathu pa wamakua kumsolo wadziko la Moçambique. Nfunzo lomweli la kwanisika thangue tawerenga mapepala na malivro; nfunzo lomweli lidakwanisikapomwe thangue tidaceza ticibvunza na wamakwa wazingi.  Nkani ikulu apa ni yakufuna kudziwa kuti wamakwa wambabverana tani wangala mamuna na knazi walipezi. Nfunzo womwei wationesa kuti mikho na kakhalidwe kawo iwo wamakuwa ndibzwo bzwimbacita kuti kubverana kwa wamuna na wakazi, papezi, kasiane na madzinza yanango. Kudzinza la wamakuwawo, mutshikana angamera masuku ambatenguiwa acimuyendesa kumwalimu. Kumwalimuko ndiko ambanfunzisiwa bzwa kugonia na wamuna niciani na ulemu wakumpasa mamunayo, watshikana wambacoka kumweko wacidziwa kuti banja niciani. Waphalembo wambanfunzisiwa kuphata wakazi, kumanga goero, na kugwatiua kanda la cakutundira.</p> ER -